Online Tekstbegrip een probleem? Doe mee aan onderzoek

Online Tekstbegrip een probleem? Doe mee aan onderzoek

Ik ben naast mijn werk als docent Nederlands inmiddels een jaar bezig met een promotieonderzoek naar Digitale geletterdheid of Online Tekstbegrip. In het eerste jaar heb ik een literatuuronderzoek uitgevoerd. Vragen daarbij waren: wat is digitale geletterdheid / online tekstbegrip nou eigenlijk, is het een probleem en moet het onderwijs zich daarmee bezighouden. Een publicatie voor Kennisnet is in de maak.

Het komend jaar wil ik docenten ondervragen naar wat ze weten en  vinden van de nieuwe vaardigheid online tekstbegrip. Moeten we er wat mee en kunnen we er wat mee. Ik nodig vooral docenten Nederlands uit mee te doen aan dit onderzoek. Maar ook docenten van andere vakken en mensen die zich op een andere manier bezig houden met het onderwijs kunnen reageren. Laat weten wat jij ervan vindt!  Geef je HIER op als je mee wil doen. Geef dit verzoek ook door aan je collega’s.

Ik startte mijn onderzoek met zoeken naar onderzoek naar digitale geletterdheid of digital literacy. De term ( digitale) geletterdheid of literacy bleek al gauw een onbruikbare term te zijn. De term is heel vaak een synoniem voor vaardigheid en wordt op allerlei manieren gebruikt. Digital Literacy wordt voor ongeveer alles gebruikt wat met ICT te maken heeft. Dus computer geletterdheid ( kunnen omgaan met computerhardware), mediavaardigheid of -wijsheid ( verstandig omgaan met de digitale wereld ‘ out there’ ), informatievaardigheden ( kunnen zoeken, vinden, beoordelen en gebruiken van informatie online) tot financial literacy, ecological literacy etc. Gebruik makend van de term Literacy worden ook door overheden van allerlei zeer verschillende activiteiten ontplooid. Een mooi overzicht over de verwarrende term geeft Doug Belshaw in zijn proefschrift What is ‘digital literacy’? A Pragmatic investigation

Maar leerlingen hebben problemen met teksten online. PISA heeft in 2009 onderzoek gedaan naar tekstbegrip van leerlingen uit 19 landen en daarbij gekeken hoe goed het tekstbegrip was met papieren, lineaire teksten en met teksten online.  Bijna 20% van de leerlingen heeft problemen met ofwel online ofwel offline teksten. Het interessante is dat niet alle leerlingen problemen hebben met beide. Het is dus niet zo dat je kan zeggen dat een leerling die goed is in het traditionele tekstbegrip ook vanzelf goed is in online tekstbegrip. Als dat zo is, dan moet het onderwijs ook aandacht besteden aan online tekstbegrip. Er is dus een grote kloof tussen de gewenste situatie en de praktijk op school.

Mijn onderzoek heeft zich nu toegespitst op vaardigheid Online Tekstbegrip, in plaats van op het niet goed te hanteren begrip Digitale Geletterdheid.

In Nederland wordt tekstbegrip vooral aangeleerd bij het vak Nederlands. Het is een van de domeinen van het vak en het Centraal Schriftelijk Examen van Havo en VWO is alleen maar gericht op tekstbegrip. Maar er wordt nog helemaal geen aandacht besteed aan Online teksten en aan Online Tekstbegrip. Daarover later meer.

Komend jaar ga ik onderzoeken hoe het staat met de kennis, vaardigheden en attitudes van docenten Nederlands rond Online Tekstbegrip. Komend najaar wil ik een eerste try-out versie van een vragenlijst hierover online afnemen. In het voorjaar van 2013 zal ik bij een grote groep docenten landelijk de uiteindelijke survey uitvoeren.
Door deze survey wil ik erachter komen hoe de docenten er tegenaan kijken, wat de belemmeringen zijn om aan de gang te gaan met Online Tekstbegrip en hoe er gewerkt zou kunnen worden aan professionalisering van docenten op dit gebied. Dit laatste wordt het derde deelonderzoek van mijn promotie.

 

13 thoughts on “Online Tekstbegrip een probleem? Doe mee aan onderzoek

  1. Hoi Jeroen, ik ben erg geïnteresseerd, geen docent Nederlands, maar werk in het MBO. Ik kan in het formulier deze keuze niet maken? Valt het MBO buiten het onderzoekskader?

  2. Veel succes! Ik kijk mee uit naar de resultaten van je onderzoek. En ik wil wel meedoen: een mening geven van ex-docent, kan dat ook? Ik heb geen klassen meer.
    Hartelijke groeten
    janien sausagemachine

  3. … “alles gebruikt dat met ICT te maken heeft” zou moeten zijn “alles gebruikt wat met ICT te maken heeft”. Dat moet een promoverende neerlandicus toch wel weten… Onbepaald voornaamwoord en zo.

    1. Paul de Maat zegt in een reactie het volgende ” O ja, over ‘alles wat’ of ‘alles dat’: de soep wordt toch niet zo heet gegeten, want Taaladvies.net schrijft: ‘Het is allebei mogelijk, maar de meeste taalgebruikers hebben een voorkeur voor alles wat.’ Het is dus perfect toegestaan om ‘alles dat’ te schrijven. http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/49/

  4. Hallo Jeroen,
    Ik wil ook wel meewerken aan je onderwerp, maar ik ben geen docent. Ik val dus onder ‘mensen die zich op een andere manier bezig houden met het onderwijs’. Wanneer kun je mijn medewerking dan gebruiken? In de try-out, het hoofdonderzoek of allebei?

    groeten,
    Paul

  5. O ja, over ‘alles wat’ of ‘alles dat’: de soep wordt toch niet zo heet gegeten, want Taaladvies.net schrijft: ‘Het is allebei mogelijk, maar de meeste taalgebruikers hebben een voorkeur voor alles wat.’ Het is dus perfect toegestaan om ‘alles dat’ te schrijven. http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/49/

  6. Ah! Hier had ikmoeten reageren, niet bij aanmelding.

    Ik hoop een bijdrage te kunnen leveren, al spelen mijn lessen Nederlands zich meestal af in de eerste tien weken van het schooljaar (nu ook).

    Verder heb je gevraagd of Levende Talen dit wil ondersteunen. Lijkt me wel, natuurlijk. Hoe? Je kunt me daarover schrijven op voorzitter@levendetalen.nl.

    Volgens mij heeft onze hoogleraar Huub van den Bergh hier trouwens ook al ’s iets over gepubliceerd.

  7. Beste Jeroen,

    Ben nog niet heel diep in de materie gedoken, ben ook geen docent meer, maar vraag me af in hoeverre online tekstbegrip een receptieve vaardigheid is. Ik bedoel: is het volgens jou zinvol om ook te kijken naar relevante prodctieve vaardigheden? Denk aan vragen stellen, en zelf teksten schrijven – online.

    Succes met je aanvraag!

    Hgr
    Frank van Dixhoorn

  8. He Frank, mijn onderzoek gaat naar tekstbegrip, dus receptief. Maar ik vind wel dat docenten, zeker docenten Nederlands ook aandacht moeten besteden aan het schrijven van nieuwe tekstsoorten. Maar dat gebeurt nog nauwelijks, de examens lopen decennia achter en schoolboeken ook. Groet

  9. Ha Jeroen, helemaal eens. Maar mijn vraag zou je ook zo kunnen stellen: halen leerlingen betere resultaten bij online tekstbegrip als ze (intensieve) training krijgen in de productieve vaardigheden die ik noemde?

    hgr, Frank

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *