onderwijs ontwerpen – Jeroen Clemens Edublog

Afscheid en nieuwe mogelijkheden

27/08/2018 Comments 3 comments

Op 5 september 2018 ben ik gestopt als leraar Nederlands. Op mijn laatste school, Helen Parkhurst, heb ik dan 15 jaar gewerkt. Het afscheid van de leerlingen is het moeilijkst. Maar het geeft weer nieuwe mogelijkheden en ruimte. Ik heb meer tijd voor andere privé- en professionele activiteiten en kan mijn agenda geheel zelf bepalen. Die professionele activiteiten blijven vooral gekoppeld aan digitale geletterdheid en taalonderwijs. Ik ga door met mijn project Verborgen Familieverleden, blijf scholen, teams en leraren ondersteunen en ga meer onderzoek doen op dit gebied. Ook zijn er al verzoeken voor gastcolleges. Ik werken binnen nationale en internationale netwerken, waar ik lid van ben (of zoals bij Elinet, in een bestuursfunctie, Chairperson Digital Literacy).… Read the rest

Digitale geletterdheid en taalvaardigheid. De leraren Nederlands aan zet

01/05/2018 Comments 0 Comment

Update Volledig artikel inmiddels te lezen via mijn Academia.edu pagina
In mei 2018 is mijn artikel verschenen Digitale geletterdheid en taalvaardigheid. De leraren Nederlands aan zet in In Levende Talen Magazine nr. 4. Ik publiceer hier een voorproefje met delen uit het artikel. Een appetizer, dus.

(…) De laatste tijd staat digitale geletterdheid sterk in de belangstelling. Maar het is een heel brede term, die soms verwarring geeft. Digitale geletterdheid is ook gewoon een uitbreiding van geletterdheid, kunnen lezen en schrijven, maar dan online. Hiervoor is traditioneel taalonderwijs niet voldoende. Leerlingen geletterd maken is ons vak, dus hebben we een nieuwe uitdaging.… Read the rest

Facebook-groep Onlinegeletterdheid van start

28/04/2017 Comments 0 Comment

Onlinegeletterdheid/ Digitale geletterdheid krijgt de laatste tijd wel de aandacht die zo nodig is. Maar het is nog vooral praten, rapporten schrijven en websites maken. Daar doe ik trouwens ook aan mee. En de verwarring is groot.
De praktische invulling is er echter nog maar mondjesmaat. Integratie in het curriculum is er nog nauwelijks. In deze Facebook-groep Onlinegeletterdheid in de praktijk wil ik een volgende stap doen en nog meer mensen uitnodigen praktisch te gaan ontwerpen en onderzoeken in de praktijk. Want er is een wil tot veranderen en energie onder de leraren en scholen. Ik heb dat in de praktijk ervaren, wanneer ik werk met leraren en scholen aan integratie van onlinegeletterdheid in het curriculum, vooral bij Nederlands, mijn vak.… Read the rest

Docentontwikkelgroep ‘Schrijven op de schop’ is van start

19/12/2016 Comments 0 Comment

De docent-ontwikkelgroep ‘Schrijven op de schop’ is van start. Lees hier meer over hier en hier.
Ik heb gisteren een Facebook-groep gestart. Dit is een besloten groep, maar wel zichtbaar voor iedereen. We gaan actief aan het werk online via Facebook en GoogleDrive en in levende lijve. Eind januari nodig ik de deelnemers uit op mijn school Helen Parkhurst in Almere voor een eerste bijeenkomst, in newspeak een kick-off meeting.
Maar de online wereld is ongeduldig. Gisterenavond was er gelijk een zeer grote hoeveelheid collega’s die lid wilde worden worden van de FB-groep. We hebben echter besloten dat we niet zo maar nieuwe leden toelaten tot de FB-groep en de Google werkomgeving. … Read the rest

Docentontwikkelgroep Schrijven van start: Geef je op!

07/12/2016 Comments 0 Comment

Per 16/12/16 hebben zich 23 collega’s (1 man!) aangemeld. Het wordt een volle klas. Vandaag laatste dag voor inschrijven. Recent heb ik in een blogbericht en op de Facebookpagina’s Actief leren zonder cijfers en Leraar Nederlands een oproep gedaan om samen te werken aan het ontwerpen van een leerlijn voor schrijven, waarbij formatief toetsen/ feedback, keuzevrijheid leerlingen/ leertrajecten, verschillende manieren van afsluiten, online en offline samenwerken en integratie met onlinegeletterdheid onderdelen zijn.
Tot mijn vreugde hebben veel mensen enthousiast gereageerd, dus we gaan van start. Ik vraag iedereen die geïnteresseerd is een kort formulier in te vullen. Klik HIER. Deze informatie deel ik dan later met jullie en op grond daarvan doe ik een voorstel voor de volgende stap.… Read the rest

Leerlijn schrijven herschrijven. Het kan en moet beter.

05/12/2016 Comments 1 comment

Laten we samen aan de slag met het ontwerpen van een moderne leerlijn schrijven. Deze behoefte heb ik als leraar Nederlands en sluit ook aan bij mijn onderzoek en ontwikkelwerk rond onlinegeletterdheid.
Ik heb net een oproep via de sociale media gedaan om samen na te denken over en te gaan ontwerpen van een leerlijn schrijven. Mijn invalshoek is bovenbouw VO, maar onderbouw VO en MBO hebben natuurlijk eenzelfde probleem, denk ik.
De schoolboeken leveren niets bruikbaars, het is alleen schrijven voor een cijfer, leerlingen worden hetzelfde behandeld, nieuw mogelijkheden krijgen geen aandacht, leerlingen kunnen geen individueel traject kiezen, (zie verder beneden).… Read the rest

Lezen 2016: een driemaster of driedubbel spiegelei. Samen aan het werk. [update]

09/10/2016 Comments 2 comments

Lezen is tegenwoordig een driemaster. Dat betekent dat de lezer meer moet kunnen dan in de tijd van de eenmaster, die we in onze schoolboeken zien rondvaren. De dominante manier waarop informatie wordt gedeeld is via internet, dus online. Vaardigheden die leerlingen leren bij onderwijs in tekstbegrip zijn niet voldoende om geletterd te zijn op internet (Coiro & Moore, 2012; Clemens, 2014). Het gaat hier dus niet om lezen op het scherm (Driessen, 2013; Stichting Lezen, 2016), maar om het begrijpen en gebruiken van nieuwe tekstsoorten en manieren van communicatie online, door mij onlinegeletterdheid genoemd. Dus we moeten aan de slag.… Read the rest

It Giet Oan! Een stap verder met de ontwerpgroep onlinegeletterdheid

16/11/2015 Comments 0 Comment

Dit schooljaar ben ik vooral bezig met het ontwikkelen van de concrete praktijk van onderwijs in onlinegeletterdheid. Ik ben blij dat er veel interesse is. Belangrijk is het nu meer concreet te maken door het ontwerpen van lessen en materiaal en dit uit te proberen. We zijn sinds kort weer een stapje verder. Er start een landelijke ontwerpgroep en voor mijn onderzoek werk ik met drie proefscholen die lessen ontwerpen en uitproberen. We gaan kijken of die lessen de leerlingen beter maken in onlinegeletterdheid. Dus moeten we ook zicht op te krijgen op hun onlinegeletterdheid voor- en achteraf. Hiervoor heb ik inmiddels een testomgeving gemaakt, die is gebaseerd op het ORCA (Online Reading Comprehension Assessment) instrument van Don Leu c.s.… Read the rest

co-create: livebijeenkomst ontwerpgroep onlinegeletterdheid

19/10/2015 Comments 0 Comment

Deze post staat ook onder de tab Ontwerpgroep. Daar zullen vanaf nu de updates komen.
De eerste live bijeenkomst van de ontwerpgroep onlinegeletterdheid is op zaterdag 14 november 2015 tijdens de HSN Conferentie. Meer details volgen later. Ik stuur mail daarover aan de mensen die zich hebben aangemeld. Of laat je informeren via de Nieuwsbrief Onlinegeletterdheid met maandelijks informatie over onderzoek, de ontwerpgroep en lees-, kijk- en luistertips.
Het is belangrijk dat onderwijs aandacht besteedt aan onlinegeletterdheid. Maar er is nog nauwelijks bruikbaar (les)materiaal. Leraren hebben hier veel behoefte aan. Dit blijkt onder meer in uit een survey die ik heb uitgevoerd onder leraren Nederlands.… Read the rest

Mediawijsheid en Onlinegeletterdheid meer vriendjes

04/10/2015 Comments 2 comments

Leerlingen hebben vaak moeite met onlinegeletterdheid: vaardigheden die te maken hebben met de complexe taaltaak van vooral lezen en schrijven online. Ik vind dat het onderwijs hier veel meer aan moet doen en daarom ben ik ook bezig met onderzoek op dit gebied. Maar een aantal jaren geleden was het moeizaam om het onderwijs hiervoor warm te krijgen.
Een van de redenen was de Babylonische spraakverwarring met de, niet altijd even duidelijke, nieuwe terminologie: 21e eeuwse vaardigheden, digitale geletterdheid, mediawijsheid, informatievaardigheden, ICT-vaardigheden etc. Ik zag dat veel leraren (in elk geval die in het VO) de relatie met hun eigen vak niet zien, denken dat het weer een hobby van onderzoekers is en overgaan tot de orde van de dag. … Read the rest